Prawo pracy wymaga od pracodawcy zaznajomienie swoich pracowników z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy w danym zakładzie i stanowisku, m.in. poprzez organizowanie i przeprowadzanie szkoleń, oraz czuwania nad ich przestrzeganiem. Pracownicy zaś mają obowiązek poznania zasad i wytycznych dotyczących BHP, branie udziału w szkoleniach i instruktażach z tego zakresu i podchodzenia do testów sprawdzających wiedzę. Przeszkolenie w dziedzinie ogólnie pojętego bezpieczeństwa nie jest jednorazowe. Istnieje kilka rodzajów szkoleń BHP, które według Kodeksu Pracy muszą zostać przeprowadzane, aby chronić zdrowie i życie pracownika. Dzielą się na te wykonywane przed podjęciem pracy, czyli szkolenie wstępne i szkolenia okresowe, przeprowadzane po kilku latach, w celu przypomnienia i poznania najnowszych wytycznych.
Jeżeli interesują Cię studia BHP, sprawdź ofertę uczeni WSBiO w Warszawie.
Szkolenie wstępne
Szkolenie wstępne wymagane jest przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania obowiązków zawartych np. w umowie o pracę. Wyróżnia się instruktaż ogólny BHP, dotyczący całego przedsiębiorstwa oraz instruktaż stanowiskowy BHP, skupiony na konkretnej funkcji, którą pełni pracownik w zakładzie pracy. Oba szkolenia BHP powinny być prowadzone według programu opracowanego przez pracodawcę lub przez jednostkę organizacyjną, której głównym zadaniem jest wykonywanie szkoleń BHP, w porozumieniu z pracodawcą.
Instruktaż ogólny
Instruktaż ogólny ma na celu przekazanie pracownikom wiedzy o podstawach higieny i bezpieczeństwa pracy obowiązujących w prawie krajowym m.in. Kodeksie Pracy, ustalonych między pracodawcą, a związkiem zawodowym w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy jak i również zasadami panującymi w danym przedsiębiorstwie nałożonych przez pracodawcę. Ważnym elementem szkolenia ogólnego jest też nauka udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.
Prowadzący szkolenie musi mieć do tego odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Może być to pracownik służby BHP, pracownik pracodawcy, który jest starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca jeśli sam jest takim inspektorem lub pracownik posiadający aktualny certyfikat ukończenia tego szkolenia oraz posiadający odpowiednie umiejętności potrzebne do nauczania innych.
Instruktaż stanowiskowy
Instruktaż stanowiskowy powinien obejmować cztery podstawowe kwestie:
- niebezpieczne czynniki środowiska pracy, które mogą wpłynąć na sprawność fizyczną i umysłową pracownika
- ryzyko zawodowe, czyli prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych zdarzeń mających wpływ na zdrowie i życie pracownika
- sposoby możliwego zabezpieczenia się przed negatywnymi skutkami pracy
- sprawdzone metody, które umożliwiają jak najbezpieczniejsze wykonywanie pracy
Szkolenie może być przeprowadzone przez pracodawcę lub wyznaczonego pracownika, którego doświadczenie i znajomość tematu pozwala na wykonywanie takiego instruktażu.
Szkolenie okresowe
Szkolenia okresowe wykonuje się co kilka lat, okres zależy od zajmowanego stanowiska i wysokości ryzyka zawodowego. Podlegają mu m.in. pracodawcy, kierownicy, robotnicy, pracownicy wykonujący zadania służb BHP i ci odpowiedzialni za rozwiązania technologiczne i konstrukcyjne. Jego podstawowe założenia nie różnią się od szkoleń stanowiskowych. Ma utrwalić zdobytą wiedzę i uzupełnić ją o nowe informacje. Szkolenie okresowe można wykonywać nie tylko w formie instruktażu, ale także kursu, samokształcenia regulowanego oraz seminarium, dzięki różnym dostępnym środkom tj. filmy, tablice, programy komputerowe i inne materiały ćwiczeniowe.